Terremoto: Oggi come ieri continua a mietere vittime
Filippo Zizzo (29.07.1791 – 23.02.1873)
FILIPPO ZIZZO : Così lo ricordano i suoi contemporanei:
Anche noi ci possiamo gloriare dei poeti così detti zappatori: Zizzo n’è uno dei più illustri: le sue poesie vanno per la bocca di tutti i nostri contadini che le sanno a memoria e le recitano mentre lavorano la terra.
Nato nel 1791 fu presente a tutte le sedute accademiche del tempo, ed era bello sentirlo poetare sui temi assegnati dall’occasione festiva ed accademica, nell’abbigliamento villereccio di allora. Tutti lo ricordano con vero piacere : perché rivelava un ingegno sorprendente ed una Musa tutta fuoco ed ardimento, non priva di quell’arte che è spontanea imitazione della natura.
PRI LU TERREMOTU DI LU 1828
Tremu comu ‘na pampina di ciuri
Ora chi a mia gìà tocca di cantari
Vidennu a tanti celibri dutturi.
Cca nun cridennu veniri a truvari
Sti gran talenti di la puisia
Chi mi fannu cunfunniri e turbari.
Dicu si un cantu chi un è pulizia
E si jeu cantu nn’arrestu affruntatu.
Nun sacciu chi risolviri vurria.
Ma pinsannu a stu puntu a lu trattatu
Mentri chi su gnuranti e dotti siti
Ieu cantu e divu essiri scusatu.
Prima vogghiu però chi cunusciti
Ch’un sonnu pigghiai lu mè argumentu
E vuiautri signuri mi sintiti.
Una nuvola oscura e un forti ventu
Mentri durmia di lu pagghiaru acantu
Mi spingeru dinterra ntra un momentu
Mentri era chinu di paura e scantu
Chista nuvula stissa mi purtau
Auta chiù di la luna nautru tantu.
Essennu mmezzu all’aria calmau
Ddu ventu chi purtatu micciavia
E la nuvula scura si firmau.
Dda vicinu la nuvula vidia
Supra d’un carru ‘na donna ‘nfucata
Cu na manu a lu cintu e l’occhi a mia
Ntra l’autra manu ‘na lucenti spata
Chi di lu tagghiu focu sfaiddava
E gridannu dicia sugnu spiegata.
Mittuta supra un pedi minacciava
Vinnitta sdegnu collura e fururi
C’un so sguardu la nuvula trimava.
E jeu dolenti chinu di tirruri
Cu la menti confusa ed occupata
Oimè dissi mi trovu all’ultim’uri !
Si pri casu spirissi a l’impinsata
E cadi ‘nterra sta nuvula pazza
Di l’anciuli ribelli la cascata.
Guardu ancora la donna e lu so vrazzu
L’avia vicinu quasi a la mia testa
Mi sintia di la morti l’amminazzu.
Dumannu ajutu e viu ‘na donn’onesta
Bianchissima ‘ntra un biancu nuvulatu
C’un specchiu ‘mmanu primurusa e lesta.
Ntra lautra manu d’argentu annoratu
Un fonti d’acqua pura scaturenti
Pri difenniri a mia s’ha prisintatu.
Adda donna terribili e putenti
La quali a lu vidirila allintau
Di la manu dda spata viulenti
Dd’acqua pura lu focu ci astutau
E ddu specchiu lucenti e cristallinu
Tutta l’ira e lu sdegnu ci livau.
La nuvula un si mossi, ccà mischinu
Fui chiamatu a la nfretta ed attirrutu
M’arrisbigghiu di bottu e viu un sassinu.
Nun sapennu lu chi stav’alluccutu
E vidennu li genti spavintati
Gridannu pietà pirdunu aiutu:
Cci dumannai a tutti ‘mpauriti
Mi rispusiru, un forti tirrimotu
Cadiri n’avia fattu la citati.
Chistu ‘nsintiri m’attirrisciu e votu
La testa, e cu la manu m’aiu datu
Ntra la frunti : o lu sonnu vi dinotu.
Lu ventu chi ntr’allaria mi à purtatu
Fu lu piccatu riu tristu e profanu
Contru di l’autru Diu benignu e gratu.
La donna forti cu la spata ‘mmanu
La divina giustizia adirata
Contra lu piccaturi indignu e vanu.
La nuvila trimanti anniuricata
La cità di Marsala mei Signuri
Ch’unn’avia già caduta all’impinsata.
L’autra donna, Maria fu o piccaturi
Lu specchiu come specchiu di Giustizia
L’acqua misericordia ed amuri.
Tinitivilla a menti sta nutizia
Chi ‘nsonnu fu figura a tutti quanti
Cu spaventu tirruri e cu tristizia.
Chista vergini pura e trionfanti
N’ottinni lu pirdunu a li piccati
Comu matri di Diu leta e custanti
Pri Maria nun semu vittima ristati
Sutta li pricipizii di li mura
Pri Maria ristau ‘mpedi la citati.
Maria nni libirau nni desi accura
Di stu flagelu orribili castiu
Comu nostr’avvucata e prutittura.
Cu na priera sua tuttu ottiniu
C’un sguardu di lu so maternu amuri
Placau lu sdegnu ad un sdignatu Diu.
Ma pinsannu e trimannu o piccaturi
Si cu st’avvisu nun mutamu statu
Sarà vicinu l’eternu fururi.
Ad onta chi Maria l’ira ha placatu
Di Diu, nni farrà sempri resistenza
Diu nun pirduna mai l’omu ‘mpiccatu.
Marsalisi facemu pinitenza
Chi si vita un mutamu d’oggi ‘nnanti
Marsala cadirà quannu un si pensa.
Maria nui piccaturi tutti quanti
Comu matri di Diu, di vui spiramu
La grazia pri nui santificanti
Comu nostr’avvucata a vui chiamamu
Comu nostra patruna a vui vulemu
Comu nostra rigina a vui lodamu.
E vui pri sempri a tutti quanti semu
Difinnitici o matri piatusa
Chi nui offenniri a Diu chiu nun vulemu.
Comu vui siti ‘ncelu gluriusa
La terra festa fa, loda e ricava
La vostra santità vitturiusa.
Marsala grida cu ‘na vuci brava.
Ad onta di Luciferu ‘nfernali
Viva pri sempri Maria di la Cava
Chi ni libera e salva d’ogni mali.